Sprawdź, jakie wymagania stawia przed producentami baterii nowe rozporządzenie unijne.
Nowe rozporządzenie UE dla producentów baterii
Jakie wymagania stawia przed producentami baterii nowe rozporządzenie (UE) 2023/1542?
W sierpniu 2023 roku weszło w życie nowe rozporządzenie UE dotyczące baterii, obowiązujące we wszystkich państwach członkowskich. Rozporządzenie reguluje wszystkie etapy cyklu życia baterii, a jego złożoność stawia przed producentami liczne wyzwania. Szczególnie wymagające są te przepisy, które wymagają potwierdzenia zgodności przez zewnętrzny organ notyfikowany. DEKRA, która wkrótce uzyska status takiego organu, będzie mogła wspierać producentów w zrozumieniu i skutecznym wdrożeniu tych regulacji.
Baterie odgrywają kluczową rolę w procesie dekarbonizacji oraz w dążeniu UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, co oznacza gospodarkę o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto. W związku z tym zapotrzebowanie na baterie będzie rosło w obszarach mobilności, transportu, logistyki i rozwiązań przemysłowych, a także w zastosowaniach związanych z siecią energetyczną i magazynowaniem energii. Ponadto, coraz więcej baterii będzie wykorzystywanych w elektronice użytkowej, produktach rekreacyjnych oraz sprzęcie domowym. W tym kontekście rozporządzenie UE w sprawie baterii i zużytych baterii (UE) 2023/1542 nabiera ogromnego znaczenia. Zastępuje dyrektywę w sprawie baterii z 2006 roku (2006/66/WE) i uzupełnia przepisy, szczególnie w zakresie zarządzania odpadami.
Choć nowe regulacje już obowiązują, niektóre wymagania wejdą w życie dopiero w kolejnych latach. Najnowsze przepisy mają na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju baterii przez cały ich cykl życia, od pozyskiwania surowców, przez zbieranie, recykling, aż po ponowne wykorzystanie. Regulacje te przyczynią się do rozwoju konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu baterii, który odegra kluczową rolę w transformacji Europy w kierunku czystej energii i niezależności energetycznej. Producenci baterii, którzy dysponują szczegółową wiedzą na temat nowych regulacji i w pełni rozumieją ich kluczowe wymagania, będą w stanie efektywniej zarządzać procesami certyfikacyjnymi, co przyczyni się do optymalizacji kosztów operacyjnych.
Cały cykl życia baterii
Rozporządzenie (UE) 2023/1542 obejmuje wszystkie typy baterii i ich zastosowania, niezależnie od tego, czy są to baterie przenośne, przemysłowe, baterie do pojazdów elektrycznych (EV), baterie do lekkich środków transportu (LMT) czy baterie rozruchowe, oświetleniowe i zapłonowe (SLI).
Regulacja ma na celu zapewnienie, że w przyszłości baterie będą charakteryzować się niskim śladem węglowym, minimalnym wykorzystaniem szkodliwych substancji, mniejszym zapotrzebowaniem na surowce z krajów spoza UE, a także będą w dużym stopniu zbierane, ponownie wykorzystywane i poddawane recyklingowi w Europie. Rozporządzenie koncentruje się na pięciu kluczowych obszarach:
- 1. Zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo w kontekście redukcji śladu węglowego, ograniczenia substancji niebezpiecznych (takich jak rtęć, kadm i ołów) oraz określenia wymogów dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu.
- 2. Zarządzanie łańcuchem dostaw, obejmujące obowiązki związane z dochowaniem należytej staranności.
- 3. Nowe rozporządzenie wprowadza wymagania dotyczące etykietowania i publicznie dostępnych informacji. Wymagany będzie indywidualny cyfrowy paszport dla baterii stosowanych w lekkich środkach transportu, baterii przemysłowych o pojemności powyżej 2 kWh oraz baterii do pojazdów elektrycznych, które są wprowadzane na rynek lub oddawane do użytku. Celem tego paszportu jest zwiększenie transparentności wzdłuż łańcucha dostaw i wartości dla wszystkich interesariuszy oraz ułatwienie wymiany informacji dotyczących każdej baterii. Paszport będzie zawierał informacje o modelu baterii, jej specyficznych cechach oraz zastosowaniu. Wszystkie baterie muszą być opatrzone etykietami i kodami QR, które szczegółowo określają ich pojemność, wydajność, trwałość oraz skład chemiczny, a także zawierać symbol „selektywnej zbiórki”. Obowiązek posiadania paszportu zostanie wprowadzony 18 lutego 2027 roku, a odpowiedzialność za jego wdrożenie spoczywa na producentach baterii. Dodatkowo, producenci muszą upewnić się, że ich etykietowanie spełnia wymogi dotyczące paszportu produktu. W przyszłości baterie będą musiały zostać oznakowane znakiem „CE”, aby potwierdzić zgodność z normami bezpieczeństwa i ochrony środowiska obowiązującymi w Unii Europejskiej.
- 4. Przepisy dotyczące drugiego życia baterii są szczególnie istotne dla serwisantów, producentów zajmujących się regeneracją oraz operatorów odpowiedzialnych za ponowne wykorzystanie baterii.
- 5. W zakresie recyklingu i zarządzania końcem cyklu życia, nowe rozporządzenie UE w sprawie baterii ma na celu zapewnienie, że będą one poddawane odrębnemu, wysokiej jakości recyklingowi, co wiąże się z nałożeniem określonych obowiązków na użytkowników końcowych.
Certyfikacja wyłącznie z udziałem organu notyfikowanego
Dotychczas wszystko jest zrozumiałe. W przypadku wielu wymagań, producenci baterii mogą wybrać między samooceną a weryfikacją przeprowadzoną przez tzw. organ notyfikowany. Jednakże, wymagania dotyczące śladu węglowego (Art. 7), recyklingu (Art. 8) oraz procesów należytej staranności (Art. 48-51) muszą zostać poddane weryfikacji przez stronę trzecią, czyli przez organy notyfikowane (od 2025 roku dla pojazdów elektrycznych, a dla pozostałych zastosowań odpowiednio od 2026 i 2028 roku). Te obowiązkowe audyty i weryfikacje prowadzone przez strony trzecie obejmują zarówno wymagania organizacyjne, jak i te związane z produktami, takie jak:
- Interpretacja przepisów, warsztaty, seminaria
- Testowanie i certyfikacja bezpieczeństwa, wydajności oraz trwałości baterii
- Ocena możliwości demontażu i wymiany baterii
- Ocena etykietowania i oznakowania baterii
- Ocena zgodności z wymogami paszportu baterii
- Inspekcje i audyty procesu produkcji baterii
- Testowanie i ocena ograniczeń dotyczących substancji
- EMC, łączność, aspekty mechaniczne, chemiczne, cyberbezpieczeństwo
- Ocena stanu zdrowia baterii (w fazie eksploatacji)
Ale czym dokładnie jest organ notyfikowany?
Organy notyfikowane to organizacje zatwierdzone przez państwo członkowskie UE do oceny zgodności określonych produktów. DEKRA posiada już bogate doświadczenie jako organ notyfikowany w odniesieniu do wielu dyrektyw UE. Aby pomóc firmom w poruszaniu się po złożonych wyzwaniach regulacyjnych oraz aby świadczyć usługi weryfikacji i oceny zgodności z wszystkimi obowiązkowymi wymaganiami związanymi z realizacją przepisów UE dotyczących baterii, DEKRA planuje uzyskać status organu notyfikowanego w zakresie baterii, jak tylko władze notyfikacyjne ustalą swoje procedury i wymagania.
Producenci i dystrybutorzy baterii już dziś korzystają z eksperckiej wiedzy DEKRA, rozległej globalnej sieci laboratoriów testujących baterie, ekspertów ds. baterii oraz specjalistów ds. regulacji. Wśród wielu usług DEKRA oferuje testowanie baterii na etapie badań i rozwoju (R&D) lub produkcji, weryfikację oceny cyklu życia (LCA) oraz zarządzanie ryzykiem w łańcuchu dostaw (audyt drugiej strony).
Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy unijne dot. baterii?
- Nowe rozporządzenie UE w sprawie baterii już obowiązuje, ale procesy zatwierdzania organów notyfikowanych są nadal w toku.
- Od 2025 roku producenci baterii staną przed poważnym wyzwaniem, gdy rozpocznie się faza wdrażania nowych przepisów.
- Do 2025 roku konieczna będzie weryfikacja przez stronę trzecią, a w 2027 roku zostanie wprowadzony unikalny paszport baterii.
- Do 2028 roku rozporządzenie wprowadzi próg śladu węglowego oraz wymóg raportowania dotyczącego źródeł krytycznych surowców. Baterie litowe będą musiały osiągnąć minimalną efektywność recyklingu na poziomie 70% do 2030 roku.
- Do 2031 roku rozporządzenie ustali minimalne cele dotyczące zawartości materiałów pochodzących z recyklingu: 85% dla ołowiu, 16% dla kobaltu oraz 6% zarówno dla litu, jak i niklu.
DEKRA zaleca, aby firmy objęte nowym rozporządzeniem UE w sprawie baterii jak najszybciej podjęły odpowiednie kroki.